تمرینات فیزیوتراپی در آسیب رباط صلیبی قدامی acl
رباط ها (ligaments) رشته های طناب مانند سفت و تقریبا غیرکشسان هساتن که در محا مفصل و اتصال دو استخوان قرار داشته و با نگهداری استخوان ها در کنار یکدیگر ثبات مفصل را تامین کرده و از حرکات بیش از حد و یا نادرست پیشگیری می کنند. رباط های صلیبی قدامی و خلفی در محل زانو قرار گرفته و هر کدام در یک جهت قدامی یا خلفی ثبات زانو را فراهم کرده و از جابجایی قدامی خلفی استخوان ساق پا نسبت به استخوان ران ( فمور ) جلوگیری می کنند.
چرا رباط ها پاره می شوند؟
حدود 88 درصد از علت پارگی های رباط حرکات شدید ورزشی است ، به طوری که در آن به علت جهت گیری نامناسب و شدت بالای فشار، رباط متحمل کشش نامتعارف می شود. عوامل دیگیری همانند تصادف و افتادن از ارتفاع نیز می تواند منجر به پارگی رابط شود. از دیگر عوامل این آسیب می توان به نرمی و انعطاف بافتی بیش از حد و ضعف عضلانی اشاره کرد. بعضی از افراد طبیعت نرمی در بافت های خود داشته ( هایپرموبایل) ، اصطلاحا شل هستند. این افراد به سادگی دچار پارگی رباط می شوند. ضعف عضلانی و یا عدم آمادگی عضلانی نیز یک عامل تسهیل کننده پارگی رباط است. عضلات اطراف هر مفصل بصورت فعال در حفظ ثبات مفصل در کنار رباط ها ایفای نقش می کنند که اختلال در عملکرد صحیح و به موقع آنها می تواند بار فشار رباط ها را افزایش دهد.
پارگی رباط صلیبی چیست؟
ساختار رباط ها به گونه است که به صورت سفت و تیر کشده شده در داخل مفصل قرار گرفته و اجاره حرکات اضافی را به حداقل ممکن می رساند. وقتی صحبت از پارگی رباط صلیبی می شود، در واقع از دست رفتن حالت تیر کشده ی رباط مد نظر است(شل شدن رشته ها). بسیار نار است که پارگی بصورت واقعی و کامل اتفاق افتد. وقتی آسیب رباط صلیبی قدامی(ACL) اتفاق می افتد بسته به شدت آن می تواند درجه ای بین یک تا سه داشته باشد. در پارگی درجه یک و دو مقدار رشته هایی که از آن پاره (شل) شده ان خفیف تا متوسط بوده و فرد اکثرا در حالت فعالیت ورزشی یا فعالیت کاری بیش از حد احساس درد می کند. پارگی درجه سه رباط صلیبی آسیب شدید بوده و فرد بصورت مرتب دچار خالی شدن زانو می شود.
تمرینات رباط صلیبی قدامی acl
درجه سه پارگی رابط صلیبی خدافی حتما باید تحت عمل جراحی ترمیمی قرار گیرد. چرا که کلا ثبات و چیدمان زانو به هم خورده و فرد ناتوان می شود.
آیا پارگی درجه یک و دو رباط صلیبی قدامی نیاز به عمل جراحی دارد؟ پاسخ به این سوال ، ساده نیست. چرا که عوامل مختلفی می تواند تعیین کننده باشد. در صورتی که فرد انتظاراتی به جز زندگی عادی و روزانه خود از زانو نداشته و فعالیت های فیزیکی شدید مثل حمل بار، ورزش ، ایستادن های طولانی مدت نداشته باشد می تواند بدون عمل جراحی به زندگی خود ادامه دهد. بدیهی است که زانوی این فرد همانند قبل از آسیب نیست و این به هم خورد مکانیسم عمل زانو موجب افزایش ساییدگی مفاصل در طول زمان خواهد شد. و اما راهکار پیشگیری از آرتروز زودرس در این فرد چیست؟
قبلا اشاره کردیم که ثبات مفصل توسط دو عامل فعال عضلانی و غیرفعال رباط تامین می شود. حال اگر رباط دچار آسیب خفیف تا متوسط شود باید عامل فعال عضلانی این نقصان را جبران کند.
بنابراین تمرینات فیزیوتراپی در این بیماران به تقویت عملکرد عضلات مهم بصورت کاملا دقیق و حساب شده است. برای این کار به فیزیوتراپیست خود مراجه کرده و یا به علت مشکلاتی مثل کرونا و یا ترافیک و ... از او برای فیزیوتراپی در منزل دعوت کنید تا هرچه سریع تر کار شروع شود.
در این قسمت تعدادی از تمرینات لازم را می آوریم:
1- تقویت عضله چهار سر : این عضله چهار قسمتی مهم ترین نقش را در حفظ ثبات زانو داشته و با رباط صلیبی قدامی (ACL) همکاری می کند.
- • به صورت طاق باز خوابیده و این عضله را در حالی که زانو صاف است سفت کرده و بعد از 5 ثانیه رها کنید. این کار را 10 دقیقه انجام دهید.
- • همان حالت را حفظ کرده و با سفت کردن عضله چهارسر پای خود را بصورت صاف به اندازه ی 10 سانتی متر بالا آورده و 5 ثانیه نگهداشته و به آرامی روی زمین بگذارید. این تمرین را 10 دقیقه ادامه دهید.
- • اسکات بزنید. در حالی که با فاصله سانتی متر به یک دیوارد تکیه کرده اید به آرامی زانو های خور را به صورت کنترل شده شل کرده و به سمت پایین اسکات بزنید. مقدار خم شدگی زانو بسته به شرایط بیمار توسط فیزیوتراپیست تعیین می شود.
- • داخل استخر به صورت مارش نظامی راه بروید. ( تمرینات داخل استخر مطالعه شود)
2- تقویت حس عمقی زانو : در داخل مفصل ما گیرنده هایی وجود دارند که وضعیت مفصل را به مغز گزارش می کنند. این مخابره ی اطلاعات برای حفظ تعادل و همچنین عملکرد به موقع عضلات جهت جلوگیری از آسیب ضروری است.
برای این کار شما باید بر روی یک سطح کم ثبات ایستاده و سعی کنید تعادل خود را در برابر چالش هایی که فیزیوتراپیست به شما وارد می کند حفظ کنید. این حرکت در مراحل بعدی به صورت پیش رونده بصورت زیر است :
- • تکرار همین کار با چشمان بسته
- • تکرار بصورت یک پا با چشمان باز
- • تکرار به صورت یک پا با چشمان بسته و...
هرکدام از این تمرینات باید زیر نظر متخصص فیزیوتراپی بصورت پیش رونده انجام شده و اهمال کاری و تمرینات خودسرانه قطعا منجز به آسیب شدید تر خواهد شد.
تمرینات دیگری نیز وجود دارد که می توان در صورت نیاز طراحی و اجرا کرد که از حوصله ی این مجال خارج است.
تمرینات فیزیوتراپی بعد از جراحی رباط صلیبی قدامی (ACL) در مطلب بعدی می توانید بخوانید.