فیزیوتراپی زانو
زانو یکی از بزرگترین و پیچیده ترین مفاصل بدن است.آشنایی با ساختار این مفصل در جهت پیشگیری از آسیب و مراقبت از آن بسیار مهم است. فیزیوتراپیست ها با توجه به دانش تخصصی که در مورد ساختار مفاصل دارند نسبت به آسیب شناسی آن اقدام کرده و فیزیوتراپی در منزل یا کلینیک را برای هر بیمار با توجه به شرایط منحصر به فرد او انجام می دهند. این مفصل محل تلاقی استخوان ران (فمور) و استخوان ساق پا (تیبیا) است. استخوان کشکک و نازک نی( فیبولا) دیگر استخوان های این مفصل هستند که مستقیما در داخل مفصل قرار نمی گیرند اما نقش مهمی در آن دارند. تعدادی تاندون، عضلاتی را به استخوان های ران و ساق پا متصل کرده و موجب حرکت مفصل زانو می شود. رباط ها در محل مفصل زانو استخوان ها را به هم متصل کرده و ثبات زانو را فراهم می کنند:
- • رباط صلیبی قدامی ACL که از لغزش فمور نسبت به تیبیا به سمت عقب جلوگیری می کند.(و یا لغزش تیبیا نسبت به فمو به سمت جلو)
- • رباط صلیبی خلفی PCL که از لغزش فمور نسبت به تیبیا به سمت جلو، جلوگیری می کند.(و یا لغزش تیبیا نسبت به فمو به سمت عقب)
- • رباط جانبی داخلی و خارجی که در سمت داخلی و خارجی زانو دو استخوان فمور و تیبیا را به هم متصل می کند و از حرکت فمور نسبت به تیبیا به بصورت جانبی جلوگیری می کنند.
دو ساختار غضروفی C شکل بنام مینیسک داخلی و خارجی به عنوان ضربه گیر در محل مفصل بین فمور و تیبیا قرار دارند. ساختار های داخلی مفصل توسط کیسه ای بنام کپوسول مفصلی احاطه شده است. این کپسول مفصلی از سطح داخلی خود مایع مفصلی را ترشح کرده و با کاهش اصطکاک حرکت زانو را تسهیل می کند.
بیماری های زانو
- • نرمی غضروف کشکک (کندرومالاسی): تحریک عضروف س زیرین کشکک که موجب درد شده و شایع ترین علت درد زانو در افراد جوان است.
- • آرتروز زانو: آرتروز شایع ترین حالت التهاب مفصلی (آرتریت) بوده و موجب درد می شود. در این حالت تخریب غضروف مفصلی باعث شروع التهاب می شود. آرتروز زانو به دلیل پیری، وزن بالا و پارگی غضروف اتفاق می افتد. علائم آن درد، خشکی صبگاهی و تورم مفصل است.
- • تورم زانو : افزایش بیش از حد مایع مفصلی زانو که معمولا به دلیل التهاب به وجود می آید. هر نوع التهاب یا آسیب می تواند منجر به تورم زانو شود.
- • پارگی مینیسک: پارگی منیسک یا همان غضروف ضربه گیر، به علت چرخش زانو یا وزن بالا و یا افتادن از ارتفاع زیاد به وجود می آید.
- • پارگی رباط صلیبی قدامی ACL : این رباط مسئول تامین بخش زیادی از ثبات زانو بوده و پارگی آن اغلب باعث خالی کردن زانو شده و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
- • پارگی رباط صلیبی خلفی PCL : پارگی آن موجب درد و تورم و بیثباتی مفصل شده و نسبت به آسیب قبلی کمتر شایع است. معمولا جراحی نشده و فیزیوتراپی به عنوان درمان آن انتخاب می شود.
- • در رفتگی کشکک: در این حالت کشکک از محل خود به صورت به مقدار غیر طبیعی جابجا شده و ثبات آن از بین می رود. معمولا باعث درد در اطراف کشکک می شود.
- • التهاب تاندون کشکک . این تاندون که کشکک را به استخوان ساق پا (تیبیا) متصل می کندف گاها دچار التهاب می شود. این مشکل بیشتر در ورزشکارانی که مکررا حرکات پرشی دارن دیده می شود.
- • التهاب بورس یا بورسیت: بورس ها کیسه هایی پر از مایع بوده و بین تاندون ها و یا بین تاندون و استخوان قرار گرفته و حرکت تاندون ها را تسهیل می کند. التهاب بورس باعث درد، تورم و گرم شدن محل می شود. این بیماری به علت استفاده بیش از حد از زانو رخ می دهد.
- • کیست بیکر: تجمع مایع در قسمت پشتی زانو بوده و معمولا بعد از وجود یکی از مشکلات بالا به وجود می آید مثلا التهاب مفصلی.
- • آرتریت روماتویید: یک بیماری خود ایمنی است که می تواند باعث التهاب مفصلی در هر یک از مفاصل بدن از جمله زانو شود. در صورت عدم درمان وممکن است منجر به آسیب دائمی غضروف مفصلی شود.
- • نقرس : نوعی از التهاب مفصلی (آرتریت) است که بخاطر تجمع کریستال های اوریک اسید در مفصل شده و موجب درد شدید و تورم می شود.
- • عفونت زانو : عفونت ناشی از باکتری یا ویروس در داخل مفصل است که موجب تورم ، درد و التهاب می شود. اگرچه این مشکل شایع نیست اما بسیار سریع پیشروی کرده و تشدید می شود.
- • سندروم پلیکا: وقتی سطح داخلی کپسول مفصلی زانو چین خوردگی غیر طبیعی داشته باشد موجب التهاب، درد و توروم می شود.
- • شکستگی کشکک : این اتفاق بیشتر وقتی رخ می دهد که فرد در حالت زانوی خمیده بر روی آن می افتد.
- • زانوی پرانتزی : یک مشکل ساختاری است که در آن زانوهای فرد در حالت ایستاده به همدیگر نمی رسد. در صورت عدم درمان می تواند تشدید شده و آرتروز زودرس به وجود آید.
- • زانوی ضربدری : یک مشکل ساختاری است که در آن مچ پاهای فرد در حالت ایستاده از هم دور بوده و معمولا به همدیگر نمی رسد
درمان های زانو
- • سافا : مخفف سرما درمانی، استراحت، فشار، ارتفاع دادن بوده و روش ابتدایی و اولیه برای درمان مشکلات زانو است.
- • دارودرمانی درد : برای کاهش درد و التهاب زانو می توان از داروهایی مثل آستامینوفن ، ایبوپروفن و ناپروکسن استفده کرد.
- • فیزیوتراپی: برنامه تمرینات زانو شامل تقویت عضلات، رفع کوتاهی ها و سایر متدهای فیزیوتراپی مثل لیزر درمانی زانو است. تقویت عضلات موجب افزایش ثبات زانو خواهد شد. فیزیوتراپی در منزل، کلینیک، بیمارستان، باشگاه ورزشی و استخر انجام می شود.
- • تزریق کورتیزون: تزروق استروئید می تواند درد و تورم زانو را کاهش دهد.
- • تزریق اسید هیالولورونیک: این اسید در حفظ غضروف مفصلی و کاهش سرعت تخریب آن نقش مهمی دارد.
- • جراحی زانو: ممکن است جهت موارد زیر انجام شود:
- ¤ اصلاح ساختار های زانو
- ¤ جا اندازی مفصل
- ¤ بازسازی رباط ها
- ¤ برداشتن مینیسک پاره شده
- ¤ تعویض مفصل زانو (جراحی آرتروسکوپی یا باز)
- ¤ جراحی ACL
جهت مشاوره ی رایگان و دریافت خدمات در اسرع وقت، با طب نو تماس فرمایید.
